Ilokano Augsburg Confession

Judah Palangyos has been working on translating the Augsburg Confession into Ilokano.

DAGITI ARTIKULO TI PAMMATI KEN DOKTRINA

     I.Kababalin Ti Dios

     Sangsangkamaysa a taktakderan ken isursuro mi, a kas mai-annutop idiay linteg ti Konseho ti Nicaea nga adda ti maymaysa a Nasantuan nga pannakabalin ti maaw-awagan a pudno a Dios, addaan ti tallo a persona daytoy maysa a Nasantuan nga Pannakabalin, agpapada ti bileg ken saad da nga agnanayon: Dios Ama, Dios Anak ken Dios Espiritu Santo. Tallo a persona iti maymaysa a Nasantuan nga Pannakabalin, agnanayon, agmaymaysa, awan patinggana a bileg, sirib ken kinalinteg, maymaysa a nagparsua ken taga-aywan iti amin a makita ken haan a makita. Dagiti tallo a persona a nailananad ket inpakaammo dagiti pangamaen ti Simbaan nga dagitoy ket haan a parte wenno tagikkuwa iti maysa a kababalin no di ket maymaysa a bagi.

     Iti kasta amin nga sursuro a mangkontra iti daytoy nga artikulo ket palso. Kas iti sursuro dagiti Mani-cheans nga mangisursuro a adda ti duwa a dios, dios ti kinalinteg ken dios ti kinadakes kasta met ti sursuro ti Valentinians, Arians, Euromians, Mohamemedans ken daduma pay a addaan ti makaiso a sursuro. Kasta met ti Samosatenes iti daan ken baro, nga mangisursursuro nga adda laeng maymaysa a kababalin ti Dios, isursuro da pay nga ti Sao ti Dios ken ti Nasantuan a Espiritu ket saan a persona a kas nailanad ditoy a artikulo. Isursuro da nga ti Sao ti Dios ket literal a boses no saan ket timek nga mangmangeg iti maysa a parsua. Isursuro da met nga ti Nasantuan a Espiritu ket ti aramid nga inparnuway iti panunot dagiti pinarsua.

II.Tawid a Basol

   Maisursuro met kadatayo nga sipud ti pannakatinnag ni Adam iti basol, amin a tao gapu iti napasa- mak ket naiinaw ken nai-anak a managbasol. Ngarud, ti amin a tao ket managbasol ken adda ti pilaw na a naiinaw diay puson ti ina da ken awan pulos ti kababalin da nga agbuteng iti Dios, kasta met haan da nga mabalin nga maaddaan iti natalged nga pammati iti Dios. Daytoy naisigud a sakit ken tawid a basol ket pudno a basol, madusanto gapu iti pungtot ti Dios nga agnanayon dagiti tao nga haan a nabaliwan babain ti bunyag ken ti Nasantuan nga Espirito.

    No kasta, palso dagiti Peligians ken dagiti dadduma a mangibagbaga nga ti tawid nga basol ket haan nga basol. Ta isursuro da nga kabailan ti tao nga agbalin a nalinteg babaen iti bukod da nga sirib ken pigsa, no kastoy maum-umsi ti sakripisyo ken kinapateg ni Kristo.

III.Ti Anak Ti Dios

     Maisur-suro metlang kadatayo a ti Dios Anak ket nagbalin a tao, in-anak ni Birhen Maria, adda duwa  a kababalin na, nasantuan ken tao, duwa a kababalin nga haan nga nasina no di ket agmaymaysa iti may-maysa nga bagi, adda dagitoy iti bugbugtong nga Kristo. Pudno a Dios ken pudno a tao, pudno a naianak, nagsagaba, nailansa iti krus, natay ken naitabon. Ti kasta agserbi isuna a sakripisyo, saan laeng nga para iti tawid a basol no di ket para iti amin a basbasol. Tapno maisalakan ti tao iti dusa iti Dios. Ti bugbugtong a Kristo ket inmulog diay impiyerno, nag-ungar manipud tanem. Iti ikatlo nga aldaw, inmuli sadi langit, ket ita nakatugaw isuna iti makannawan ti Dios. Isuna ti agturay ken agtagikkuwa iti amin a parsua a agnananayon. Babaen iti Nasantuan nga Espirito aramiden na nga santo, linisan, papigsaen ken pagnam-ayen na ti amin nga mamati kenyana. Paayan na iti biag, grasya ken pamendisyon. Protektaran na ken salakniban na ida laban iti demonyo ken basol. Ti bugbugtong a Kristo ket agsublinto tapno okumen na iti nabiyag ken natay, a kas naibaga iti Kredo ti Apostoles.

IV.Panakapalinteg

     Maisursuro kadatayo nga haan tayo nga mapakawan iti basol ken haan tayo nga kabailan nga agba- lin a nalinteg iti imatang ti Dios, babaen iti bukod tayo a merito, aramid wenno pagayatan. Mapakawan tayo laeng ti basbasol tayo ken agbalin a nalinteg iti imatang ti Dios babaen ti grasya na. Mamati tayo a ni Kristo ket nagsakripisyo para kadatayo, gapu kenyana napakawan ti basbasol tayo. Nagbalin tayo a nalinteg ken nagun-od tayo ti biyag nga agnanayon gapu ken Kristo. Ti Dios bigbigen ken awatenna ti pammati a kinalinteg. Kas inbaga ni Apostol Pablo idiay libro ti Roma 3:21-26 ken 4:5 .                                  

V.Opisina ti Ministerio

    Tapno maaddaan iti pudno a pammati, nagbuangay ti Dios iti opisina ti ministerio, ngem daytoy ket   naibasar ti Ebanghelyo ken dagiti Sakramento. Babaen kadagitoy a wagas, inted na ti Nasantuan a Espi-rito a mangipaay ti pammati, iti lugar ken panawen a pagayatan na kadagiti agtubngar iti Nasantuan a Surat. Ti Nasantuan a Surat ket mangisursuro nga addaan tayo ti manangayat a Dios, ayat a naadaw   haan nga maigapu iti aramid no di ket maigapu iti aramid ni Kristo, mamati tayo iti daytoy.

   Nailunod dagiti Anabaptist ken dadduma nga mangisursuro a ti Nasantuan a Espirito ket umas-asideg kadatayo babaen ti bukod tayo nga panag-ayab, panunot ken aramid nga awan ti tulong ti Nasantuan a Surat.

VI.Baro a Panagtulnog

     Maisursuro metlang kadatayo nga ti pammati ket adda ti naimbag a bunga na ken nalinteg a aramid.Kasapulan nga agtungpal tayo kadagiti bilin ti Dios, ngem haan tayo kuma a patien nga ti panangtungpal tayo ket makagun-od ti merito iti imatang ti Dios. Ta napakawan tayo ti basol ken nagbalin tayo a nalinteg babaen ti pammati ken Kristo, a kas inbaga na, "Kasla kadakayo, idi naaramid yo amin nga naibilin, kadakayo inbagayo, haan kami nga maikari nga adipen. " (Lukas 17:10). Insuro metlang dagiti Ama ti Simbaan kas inbaga ni Ambrose, "Inpasdek ti Dios nga asinoman ti mamati ken Kristo ket maisalakan ken mapakawan iti basol, haan nga babaen ti mayat nga aramid ngem gapu ti pammati laeng."

VII.Ti Simbaan

     Maisursuro kadatayo nga adda iti maysa nga agnanayon nga Iglesia Kristiyana. Daytoy ket mausar a   paggimongan iti mamati nga kaiwarawagan iti Ebanghelyo nga awan nayon na a sabali nga sursuro. Kasta met maipatungpal ditoy dagiti Sakramento nga naibasar iti Ebanghelyo. Ta kasapulan iti panagmaymaysa iti nadumaduma nga Iglesia Kristiyana a mangisuro iti Ebanghelyo nga adda umno a pampatalged na ken umno a pannakaawat. Kasta met, masurot dagiti Sakramento a naibasar iti Nasantuan a Surat. Haan a kasapulan nga surutin ti amin nga Iglesia dagiti seremonyas nga ipatpatungpal dagiti tattao. A kas inbaga ni Apostol Pablo iti libro ti Efeso 4:4, 5, "Adda ti maysa a bagi ken maysa nga Espirito, a kas iti maysa a namnama ti naiawagan yo, maysa a Dios, maysa a pammati, maysa a panagkabunyag."

VIII. Kaipapanan ti Simbaan

     Nupay naibaga nga ti Iglesia Kristiyana ket gimong dagiti mamati ken sasanto. Ngem gapu ita a pana- wen ket ado ti palso a Kristiyano, hipokkrito ken uray dagiti managbasol ket naikadwa kadagiti gimong ti mamati. Dagiti Sakramento nga naipatungpal iti managbasol a ministro ket adda bileg na. A kas kinuna ni Kristo, "Ti pariseo ket nakatugaw diay trono ni Moses." (Matt. 23:2)

    Kunkunada nga dagiti Donatists ken amin nga kapanunotan nga kumontra ditoy ket nailunod.

IX. Bunyag

     Maisursuro kadatayo nga ti bunyag ket kasapulan ken ti grasya ket maadaw babaen ditoy. Uray ma-ladaga ket kasapulan a mabunyagan, gapu iti panagkabunyag ket maikometar da iti Dios. Agbalin da nga anak ti Dios.

     Iti daytoy nga artikulo, ti sursuro dagiti Anabaptist nga ti panagbunyag ti maladaga ket haan a maiparbeng ket palso.

X. Nasantuan a Komulgar

     Maisursuro kadatayo nga adda pudno a presensiya ti bagi ken dara ni Kristo no komulgar, naibagi iti tinapay ken arak a maiparabur ken awaten ti mamati. Dagiti doktrina a maikaniwas kadagitoy ket palso.

XI. Panagkumpisal Ti Basol

     Maisursuro kadatayo nga ti pribado nga panagpakawan ti basol nga ipatpatungpal ti Iglesia ket mai-  tuloy , ngem haan nga maitulok nga mausar iti kinadakes. Nupay kasta, haan nga kasapulan nga ibaga dagiti amin a nagkamalian ken nagbasolan ta haan nga kaya nga aramiden ti tao dayta. Salmo 19:12,      "Saan a madlaw ti tao ti bukod na a biddut : ikannak ngarud kadagiti diak makita a basbasolko."

XII. Panagbabawi

     Maisursuro kadatayo nga no siasinoman ti nagbasol kalpasan a mabunyagan ket mapakawan no adda sipupuso a panagbabawi na, ket ti panagpakawan ti basol ket haan a rumbeng a lapdan ti simbaan. No kitaen tayo, ti pudno a panagbabawi ket mabigbig no adda panagsedir ti konsensiya, ladingit no saan ket buteng a inparnuay ti basol. Nupay kasta adda paylang namnama gapu iti pammati iti Ebanghelyo ken ti panagpakawan ti basol (kayat na a saoen nga napakawan ti basol ta naawat tayo ti grasya ti Dios gapu ken Kristo), daytoy a pammati ket ikkan na talna ti puso ken pagtalinaedin na ti kapya. Addaan ti bunga nga panagbabawi iti panagbaliw iti biag ken panagleklek ti basol, kas kuna ni Juan, "Agbunga iti prutas a mai-annutop ti panagbabawi." (Matt. 3:8)

     Palso dagiti tao a mangisursuro nga dagiti mamati ket haan nga agbasolen.                                                  

     Mailunod dagiti Novatians nga nangitaktakder nga awan ti pammakawan ti basol kadagiti nagbasol       kalpasan ti panagkabunyag da.

     Palso ti sursuro nga mangibagbaga nga ti panagpakawan ti basol ket haan a magun-od babaen ti pammati ngem magun-od daytoy babaen ti naimbag nga aramid ti tao.

XIII. Dagiti Usar Ti Sakramento.

     Maisursuro kadatayo nga ti panangipatungapal kadagiti Sakramento ket haan laeng a mangipakita      kadagidiay mangawat ket maawagan a Kristiyano, dagitoy ket senyales ken testimonya ti bileg ti Dios kadatayo tapno ti kasta ket siririing ken napigsa ti pammati tayo. Gapu iti daytoy kalikagoman ti pammati ken umno a panagtungpal kadagiti Sacramento no daytoy ket naawat babaen ti pammati ta ti rangta na ket tapno mangpapigsa iti pammati.

XIV. Urnos Ti Simbaan

     Maisursuro kadatayo nga awan ti makaisuro, mangikasaba wenno mangipatungpal kadagiti Sakramento no saan a dinutokan ti Iglesia.

XV. Ti Us-usar Ti Iglesia

          Iti maipanggep kadagiti Iglesia nga inpasdek ti tattao, naisuro kadatayo nga amin a panangusar ti     Iglesia ket maipatungpal a sagrado. Maipatungpal dagitoy tapno ti kasta agpaay dagitoy iti talna ken nasayaat a panagkakadwa iti gimong ti Iglesia. Kadwa na dagitoy ket ti panagselebrar kadagiti nasantuan nga aldaw, piyesta ken dadduma pay. Nu kastaman maselebrar dagitoy nga aldaw ken piyesta nga adda linteg a masurot. Iti kasta maipaammo nga daytoy ket haan nga kasapulan tapno maisalakan ti maysa a tao.

     Naisursuro idin nga amin nga ordinansa ken tradisyon nga patien ti tao a magun-od iti grasya ti Dios no maipatungpal dagitoy ket palso, maikaniwas iti Ebanghelyo ken sursuro ni Kristo. Maibasar kadagiti sapata ti tattao ti monasteryo ken dadduma a tradisyon maipannggep iti makan, nasantuan nga al-aldaw ken dadduma pay a tradisyon nga ti panggep na ket tapno makagun-od ti grasya ti Dios ken panagpakawan ti basol ket awan serbi na ken maikaniwas iti Ebanghelyo.

XVI. Gobyerno

     Maipakpakaammo nga amin nga gobyerno, amin nga panangituray ken linlinteg ket inpasdek ken be-nindisyunan ti Dios para kapya. Dagiti pagguwadan a Kristiyano ket mabalin nga agserbi ti gobyerno wenno saan ket agbalin a prinsipe. No saan ket husgado a mangaramid iti desisyon ken mangipatungpal ti dusa a kas nailanad iti linteg ti imperyo.Nayon na pay dagitoy a linlinteg ket mangdusa kadagiti managdakdakes babaen iti patay, mangidaulo iti gubat no kasapulan, agserbi a soldado, aggatang wenno saan ket agilako no kasapulan, agsapata no kasapulan, agtagikkuwa iti gameng, maikasar ken dadduma pay.

     Mailunod dagiti Anabaptists nga mangisursuro nga awan kadagiti nailanad ditoy nga artikulo ti karbengan ken sursuro ti Kristiyano.

     Kasta met a nailunod dagiti mangisursuro a ti maysa a pagguwadan a Kristiyano ket masapul a lipaten ken ibati na dagiti amin a gameng na, ti balay ken pamilya na, asawa ken anak na, ken ti pananggura ken haan a panangipatungpal kadagiti karbengan a nailanand ditoy nga artikulo. Ti kaagpaysuan na ti pudno a Kristiyano ket ti kaddaan ti umno a panagbuteng iti Dios  ken addaan ti pudno a pammati kenyana,ta ti suro ti Ebanghelyo ket haan lang a pangruwar ken temporaryo a panagbaliw no di ket pang-uneg ken agnanayon a biyag ken kinalinteg ti puso. Haan a suro ti Ebanghelyo ti panangsukat iti gobyerno, ti estado ken uray iti urnos ti panagkasar no di ket nasken a maipatungpal dagitoy a kas bilin iti Dios para ti amin, inyaman a biyang ken talento a naited  iti maysa ken maysa, maipakita na ti ayat ken kinalinteg inyaman a kababalin iti panagbiyag. Kinaagpaysuan na, ti maysa a Kristiyano ket agtulnog kuma iti gobyerno, tungpalen ti bilbilin ken linteg nga haan a maikaniwas iti Sao ti Dios. Ngem no ti linteg ti gobyerno ket lumabsing iti Sao ti Dios. "Mas agtulnog tayo iti Sao ti Dios haan nga bilin iti tao." (Aramid5:29)

XVII. Ti Panagsubli Ni Kristo Tapno Ag-ukom

     Naisuro kadatayo nga ni Apo tayo a Hesu Kristo ket agsubli iti maudi nga aldaw tapno ag-ukom ken    mangbiyag kadagiti natay, mangipaay iti agnanayon a biyag ken ragsak kadagiti mamati  ken napili  ngem mangdusa kadagiti haan a nadiosan a tattao ken kadgiti kampon ni satanas sadi impiyerno ken agnanayon a took ken rigat.

     Palso ngarud dagiti Anabaptist nga mangisursuro nga ti demonyo ken awan pammati na ket haan nga madusa ti agnanayon a rigat ken took.                                                                                                                        

    Kasta met, palso ti pammati dagiti Hudyo nga mangipakpakaammo ken mangisursuro inggana tadta nga sakbay nga bumangon dagiti natay, dagiti sasantos ken nadiosan a tattao ket ag-ari da umuna ditoy lubong ken pukawen da dagiti managbasol ken tao nga awanan Dios.                                                                

XVIII. Wayawaya Ti Kapanunotan

       Naisuro met kadatayo nga ti tao ket addaan wayawaya nga agpanunot a mangbael kenyana a agbalin nga nalinteg ken mangbael iti tao nga agdesisyon iti bukod na nga kapanunotan. Nupay kasta , no awan ti grasya, tulong ken panangidalan ti Nasantuan nga Espirito. Haan nga kabailan ti tao nga agparang nga nalinteg iti imatang ti Dios. Awan diay puso da iti panagbuteng ken pudno a pammati iti Dios. Ti Nasantuan nga Espirito laeng ti makabael a mangaramid kadagitoy a maipaay babaen ti Sao ti Dios. Kas kuna ni Apostol Pablo idiay libro ti 1 Corinto, "Haan a makaawat ti kababalin ti tao iti gunguna ti Espirito ti Dios."

       Tapno nalawag a maipakaammo daytoy a suro nga isu ti natungtungpal a nabayag, adtoy ti inbaga ni   Augustine maipanggep ti wayawaya ti kapanunotan a naisurat iti ikatlo a libro ti Hypognosticon, "Awaten mi nga ti amin a tao ket adda wayawaya na nga agpanunot gamin amin ket adda kababalin a makaawat ken makarason. Kastaman, daytoy bukod a kapanunotan ti tao ket haan haan mangited ti kabailan iti tao nga mangaramid ti banbanag a maipapan ti Dios (kas iti sipupuso nga panangayat ti Dios no saan ket panagbuteng Kenyana). Gamin ti nailubongan a aramid ti tao, iti madama a pangabiyag, ket naaddaan da ti wayawaya nga agpili ti kinadakes no saan ket kinaimbag. Kinaimbag a mabalin da nga aramiden babaen ti kababalin da; kas ti panagtrabaho wenno saan, mangan wenno saan, ag-inom, agbisita ti gayyem, agbado wenno agparang a silulumo, agpatakder ti balay wenno haan, agpamilya, agnegosyo no saan ket panag-aramid tip pag-imbagan ken pagsayaatan. Awan ti mabalin a maipatungpal kadagitoy no awan ti Dios. Iti sabali a banda, babaen ti bukod a desisyon ti tao makaaramid met isuna ti kinadakes kas ti panagdayaw iti didiosen, panagpatay ken dadduma pay.                                                                                        

XIX. Ti Nagtaudan Ti Basol

     Naisuro met nga uray pinarsua man ken inaywanan ti Dios iti amin a kababalin, kastaman gapu iti dakes a kapanunotan, nagtaud ti basol kadagiti managdakdakes a tattao ken dagiti mang-um umsi iti Dios. Daytoy ket paggayatan ti demonyo ken amin nga tao a awan Dios da. No inikkat ti Dios ti parabur na, agbaliw ti pagayatan ti puso, umaddayo daytoy iti Dios ken agbalin a dakes. A kas kunan ni Kristo iti libro ni Juan 8:44 "No aglanglangsot ti demonyo, agsa-sao suna alintuod iti kababalin na."

XX. Pammati Ken Nalinteg A Aramid

     Dagiti manursuro tayo ket biddut a napabasol nga tinmalikod da iti kinalinteg.Dagiti insurat da maipanngep iti Sangapulo a Bilin, pati dagiti dadduma pay a insursurat da ti mangipakita nga innikkan da ti naimbag ken nasayaat a sursuro maipanggep iti pudno a kababalin ti maysa a Kristiyano ken dagiti nalinteg nga ar-aramid. Kadagitoy a naisur-surat manmano lang ti naisuro iti napalabas a panawen. Idi, ti isursuro da iti sango ti pulpito ket dagiti inuubing ken awan serserbi na nga aramid kas ti panagkararag  iti rosaryo, panagdayaw kadagiti sasanto, disiplina ti kumbento, ti panagbisbisita kadagiti Iglesia, panag-ayuno, panag-selebrar iti Nasantuan nga Aldaw, panakikabsat ken dadduma pay. Dagiti kabusor ket haan dan nga isursuro dagitoy nga ar-aramid a panangisuro da idi. Naadal ken makaisuro dan iti pudno a pammati a haan da nga ar-aramiden idi napalabas. Haan dan nga isursuro a mabalin nga mapalinteg iti imatang ti Dios gapu iti nasayaat nga aramid, innayon da ti pammati ken Kristo. Sada inbaga a ti pammati ken Kristo ken nasayaat nga aramid ket mabalin a mangpalinteg ti tao ti imatang ti Dios. Daytoy a suro   ket adda kaagpay-paysuanan na bassit no ikumparam kadagidiay agtalek iti bukod na nga aramid.                                                                                                                                                                           

       Agsipud ta ti suro maipanggep ti pammati ket ti pangulo nga artikulo iti biag ti Kristiyano, nabayag    nga nabaybay-an daytoy a sursuro (rumbeng laeng nga awaten ti kaaduan). Kabayatan a maisursuro iti naimbag nga aramid iti amin a suli, maibilbilin met kadagiti kakabsat tayo dagitoy.

       Agrugi tayo iti panangisuro nga ti aramid tayo ket haan na tayo nga mai-assideg iti Dios wenno dalan a makagun-od ti grasya na. Ta daytoy ket magun-od laeng babaen ti pammati. Dayta ket no mamati tayo nga mapakawan ti basol tayo gapu ken Kristo, maymaysa a mangibalballaet ken dalan paapan Ama na. No siasinoman ti mangkunkuna nga mabalin na aramiden daytoy babaen ti bukod na nga aramid wenno babaen ti aramid ket magun-od na ti parabur ti Dios ket um-umsien na ni Kristo. Ti agtalek iti aramid tapno magun-od iti parabur ti Dios ket maikaniwas iti Ebanghelyo.                                                                                

     Nalawag ken naipaawat ti insurat ni Apostol Pablo maipanggep ti suro ti pammati, kangrunaan na  diay naisurat iti libro ti Efeso 2:8,9, "Ta gapu iti parabur ti Dios, naisalakantayo babaen iti pammati. Saanyo nga insalakan ti bagiyo gapu iti inaramidyo. Insagut kadakayo ti Dios ti pannakaisalakanyo tapno awan ti mangipasindayag iti daytoy." ken dadduma pay.                                                                                                   

     Awan pay ti baro a palawag nga naipaammo ti mangipakita ti suro ni Augustine nga mangammo ken mangisursuro iti suro ti pammati, kangrunaan diay suro nga mabalin tayo a magun-od ti parabur ti Dios ken mangipalinteg iti imatang na babaen ti pammati tayo ken Kristo saan ketdi gapu iti aramid tayo. Nailanad dayta iti libro na a napaulwan, De Spiritu Et Litera.                                                                          

    Uray no kabusor ti tattao a haan pay nga nakapadas ti rigat daytoy a suro, dagiti padpadas ti biag ti makaiduron kadagiti adaan nakapoy ken agbutbuteng a konsensiya nga agbirok ti talna ken panagdayaw. Ti konsensiya ket haan na magun-od ti talna ken kapya babaen iti aramid no di ket babaen ti pammati laeng. No daytoy ket naipatalged ken mamati nga gapu ken Kristo ket adda ti manangayat ken manangparabur a Dios. Kas kinuna ni Apostol Pablo diay Roma 5:1, "Gapu ta naaramid tayo a nalinteg babaen ti pammati, adda ti kapya tayo ken Dios. "                                                                                                                                                                                                                                

       Idi napalpalabas daytoy talna ti pakinakem ket haan a naiwarwaragawag, makagapu nga dagiti        addaan ti maburburiburan a konsensiya ket agtalek da iti bukod da nga pigsa ken aramid. Isu makagapu nga amin ket ikagumaan da nga aramiden. Ti dadduma ket napilitan nga sumrek iti monasteryo ta ti pa-   garup da magun-od da ti grasya ti Dios no agbalin da a monghe. Dagiti dadduma nagaramid da ti ritu-   wal no saan ket tradisyon ta ti panggep da babaen kadagitoy magun-od da ti grasya ti Dios ken mapa-   kawan ti basbasolda. Kaaduan kenyada ket nakaadal nga haan da magun-od ti talna ti pakinakem babaen ti panangaramid kadagitoy. Dayta iti makagapu nga kasapulan nga iwaragawag ti doktrina ti pammati ken maipatungpal tapno ti kasta maamuan ti tattao nga ti grasya ti Dios ket haan a magun-od babaen ti aramid no di ket babaen ti pammati laeng.                                                                                                                            

       Naipalawag metlang kadatayo tapno ipakita nga daytoy pammati a nga maibitbitla ket haan nga pada iti addaan ti demonyo ken awanan Dios a tattao. Ta mamati da met nga ni Kristo ket nagsagaba ken nag-ungar manipud tanem, ngem ti maibagbaga nga pammati ditoy ket ti pammati nga makagun-od ti grasya ken pannakawan ti basol babaen ken Kristo.

       No siasinoman ti mamati nga gapu kenni Kristo ket maaddaan isuna ti managparabur a Dios, ket pudno a addan pammati na iti Dios , kanayon nga umaw-awag Kenyana ken haan a kasla pagano nga awanan Dios.Ta ti demonyo ken dagiti awanan Dios ket haan da mamati ditoy nga artikulo maipanggep ti panagpa-kawan ti basol, dayta ti makagapu nu apay nga naisina da iti Dios. Haan da nga maawagan ti Dios ken awan namnama nga makagun-od da ti parabur manipud Kenyana. No kasta garud, kas diay naibaga, ti Ebanghelyo ket isursuro na ti pammati ngem haan a pada diay ammo ti demonyo ken dagiti awanan Dios a tattao. Isursuro ti Hebreo 11:1,nga ti pammati ket haan lang a panang-ammo ti napalabas no di ket panagtalek iti Dios  ken ti panangitungpal ti Dios kadagiti karkari na. Ipalagip metlang ni Augustine kadatayo nga maawatan tayo kuma ti pammati nga ipalpalawag ti Ebanghelyo ket talek iti Dios, natalged a pammati a managparabur ti Dios kadatayo ken daytoy ket haan laeng nga panang-ammo ti napalabas a kas ammu metlang ti demonyo.                                                                                                                                  

       Naisuro metlang kadatayo a dagiti nalinteg nga aramid ket rumbeng ken kasapulan nga maaramid  haan nga gapu ta agtalek tayo kadagitoy tapno makagun-od ti grasya no di ket aramiden tayo dagitoy tapno maipatungpal tayo ti pagayatan ti Dios ken panagdayaw kenyana. Pammati laeng ti makagun-od ti grasya ken mapagpakawan ti basol. Babaen ti pammati naipaay ti Nasantuan a Espirito a mang-allukoy  ti puso nga agaramid ti nalinteg. Ngem awan no awan ti Nasantuan nga Espirito, haan nga kabailan ti    puso nga agbalin a nalinteg. Kanayunan na, adda paylang daytoy ti pannakabalin ti demonyo nga mangsulisog kadagiti nasirib a tattao nga nagbiyag iti nalinteg ken pagguwadan a panagbiyag , haan da  nga nasaksid no di ket nasulisog da a nangaramid iti nadagsen a basol ken nagbasol da iti sanggoanan  ti tattao. Daytoy ti napasamak iti tao nga awan pammati na, no awan ti Nasantuan a Espiritu ken agtallek iti bukod na nga aramid.                                                                                                                                       

       Haan kuma nga maibaga nga daytoy suro ti pammati ket suro nga mangiparet iti nalinteg a aramid  ken tulong tapno mailawlawag no kasano a maipatungpal dagitoy. Ta no awan ti pammati ken no awan ni Kristo, haan nga kaya ti sirib ken kababalin ti tao nga mangipatungpal iti nalinteg nga aramid, mangawag iti Dios, maanusan ti rigat, agtulnog kadagiti bilin a pagayatan ti Dios, agbalin a managtulnog, labanan ti sulisog ti demonyo ken dadduma pay. Dagiti pagguwadan ken nalinteg nga ar-aramid ket haan nga maipatungpal no awan ti tulong ni Kristo, a kas inbaga na diay Juan 15:5, "No awan kayo kenyak awan ti maaramidanyo."

XX. Pammati Ken Nalinteg A Aramid

     Dagiti manursuro tayo ket biddut a napabasol nga tinmalikod da iti kinalinteg.Dagiti insurat da maipanngep iti Sangapulo a Bilin, pati dagit dadduma pay a insursurat da ti mangipakita nga innikkan da ti naimbag ken nasayaat a sursuro maipanggep idti pudno a kababalin ti maysa a Kristiyano ken dagiti nalinteg nga ar-aramid. Kadagitoy a naisur-surat manmano lang ti naisuro iti napalabas a panawen. Idi, ti isursuro da iti sango ti pulpito ket dagiti inuubing ken awan serserbi na nga aramid kas ti panagkararag  iti rosaryo, panagdayaw kadagiti sasanto, disiplina ti kumbento, ti panagbisbisita kadagiti Iglesia, panag-ayuno, panag-selebrar iti Nasantuan nga Aldaw, panakikabsat ken dadduma pay. Dagiti kabusor ket haan dan nga isursuro dagitoy nga ar-aramid a panangisuro da idi. Naadal ken makaisuro dan iti pudno a pammati a haan da nga ar-aramiden idi napalabas. Haan dan nga isursuro a mabalin nga mapalinteg iti imatang ti Dios gapu iti nasayaat nga aramid, innayon da ti pammati ken Kristo. Sada inbaga a ti pammati ken Kristo ken nasayaat nga aramid ket mabalin a mangpalinteg ti tao ti imatang ti Dios. Daytoy a suro   ket adda kaagpay-paysuanan na bassit no ikumparam kadagidiay agtalek iti bukod na nga aramid.                                                                                                                                                                           

       Agsipud ta ti suro maipanggep ti pammati ket ti pangulo nga artikulo iti biag ti Kristiyano, nabayag    nga nabaybay-an daytoy a sursuro (rumbeng laeng nga awaten ti kaaduan). Kabayatan a maisursuro iti naimbag nga aramid ket iti amin a suli, maibilbilin met kadagiti kakabsat tayo dagitoy.

       Agrugi tayo iti panangisuro nga ti aramid tayo ket haan na tayo nga mai-assideg iti Dios wenno dalan a makagun-od ti grasya na. Ta daytoy ket magun-od laeng babaen ti pammati. Dayta ket no mamati tayo nga mapakawan ti basol tayo gapu ken Kristo, maymaysa a mangibalballaet ken dalan paapan Ama na. No siasinoman ti mankunkuna nga mabalin na aramiden daytoy babaen ti bukod na nga aramid wenno babaen ti aramid ket magun-od na ti parabur ti Dios ket um-umsien na ni Kristo. Ti agtalek iti aramid tapno magun-od iti parabur ti Dios ket maikaniwas iti Ebanghelyo.                                                                                

     Nalawag ken naipaawat ti insurat ni Apostol Pablo maipanggep ti suro ti pammati, kangrunaan na  diay naisurat iti libro ti Efeso 2:8,9, "Ta gapu iti parabur ti Dios, naisalakantayo babaen iti pammati. Saanyo nga insalakan ti bagiyo gapu iti inaramidyo. Insagut kadakayo ti Dios ti pannakaisalakanyo tapno awan ti mangipasindayag iti daytoy.", ken dadduma pay.                                                                                                   

     Awan pay ti baro a palawag nga naipaammo ti mangipakita ti suro ni Augustine nga mangammo    ken mangisursuro iti suro ti pammati, kangrunaan diay suro nga mabalin tayo a magun-od ti parabur ti Dios ken mangipalinteg iti imatang na babaen ti pammati tayo ken Kristo saan ketdi gapu iti aramid tayo. Nailanad dayta iti libro na a napaulawan, De Spiritu Et Litera.                                                                          

    Uray no kabusor ti tattao a haan pay nga nakapadas ti rigat daytoy a suro, dagiti padpadas ti biag     ti makaiduron kadagiti adaan nakapoy ken agbutbuteng a konsensiya nga agbirok ti talna ken panagdayaw. Ti konsensiya ket haan na magun-od ti talna ken kapya babaen iti aramid no di ket babaen ti pammati laeng. No daytoy ket naipatalged ken mamati nga gapu ken Kristo ket adda ti manangayat ken manangparabur a Dios. Kas kinuna ni Apostol Pablo diay Roma 5:1, "Gapu ta naaramid tayo a nalinteg babaen ti pammati, adda ti kapya tayo ken Dios. "                                                                                                                                                                                                                                

       Idi napalpalabas daytoy talna ti pakinakem ket haan a naiwarwaragawag, makagapu nga dagiti        addaan ti maburburiburan a konsensiya ket agtalek da iti bukod da nga pigsa ken aramid. Isu makagapu nga amin ket ikagumaan da nga aramiden. Ti dadduma ket napilitan nga sumrek iti monastery ta ti pa-   garup da magun-od da ti grasya ti Dios no agbalin da a monghe. Dagiti dadduma nagaramid da ti ritu-   wal no saan ket tradisyon ta ti panggep da babaen kadagitoy magun-od da ti grasya ti Dios ken mapa-   kawan ti basbasolda. Kaaduan kenyada ket nakaadal nga haan da magun-od ti talna ti pakinakem babaenti panangaramid kadagitoy. Dayta iti makagapu nga kasapulan nga iwaragawag ti doktrina ti pammati ken maipatungpal tapno ti kasta maamuan ti tattao nga ti grasya ti Dios ket haan a magun-od babaen ti aramid no di ket babaen ti pammati laeng.                                                                                                                            

       Naipalawag metlang kadatayo tapno ipakita nga daytoy pammati a nga maibitbitla ket haan nga pada iti addaan ti demonyo ken awanan Dios a tattao. Ta mamati da met nga ni Kristo ket nagsagaba ken  nag-ungar manipud tanem, ngem ti maibagbaga nga pammati ditoy ket ti pammati nga makagun-od ti grasya ken pannakawan ti basol babaen ken Kristo.

       No siasinoman ti mamati nga gapu kenni Kristo ket maaddaan isuna ti managparabur a Dios, ket pudno a addan pammati na iti Dios , kanayon nga umaw-awag Kenyana ken haan a kasla pagano nga awanan Dios.Ta ti demonyo ken dagiti awanan Dios ket haan da mamati ditoy nga artikulo maipanggep ti panagpa-kawan ti basol, dayta ti makagapu nu apay nga naisina da iti Dios. Haan da nga maawagan ti Dios ken awan namnama nga makagun-od da ti parabur manipud Kenyana. No kasta garud, kas diay naibaga, ti Ebanghelyo ket isursuro na ti pammati ngem haan a pada diay ammo ti demonyo ken dagiti awanan Dios a tattao. Isursuro ti Hebreo 11:1 nga ti pammati ket haan lang a panang-ammo ti napalabas no di ket panagtalek iti Dios  ken ti panangitungpal ti Dios kadagiti karkari na. Ipalagip metlang ni Augustine kadatayo nga maawatan tayo kuma ti pammati nga ipalpalawag ti Ebanghelyo ket talek iti Dios, natalged a pammati a managparabur ti Dios kadatayo ken daytoy ket haan laeng nga panang-ammo ti napalabas a kas ammu metlang ti demonyo.                                                                                                                                  

       Naisuro metlang kadatayo a dagiti nalinteg nga aramid ket rumbeng ken kasapulan nga maaramid  haan nga gapu ta agtalek tayo kadagitoy tapno makagun-od ti grasya no di ket aramiden tayo dagitoy tapno maipatungpal tayo ti pagayatan ti Dios ken panagdayaw kenyana. Pammati laeng ti makagun-od ti grasya ken mapagpakawan ti basol. Babaen ti pammati naipaay ti Nasantuan a Espirito a mang-allukoy  ti puso nga agaramid ti nalinteg. Ngem awan no awan ti Nasantuan nga Espirito, haan nga kabailan ti    puso nga agbalin a nalinteg. Kanayunan na, adda paylang daytoy ti pannakabalin ti demonyo nga mangsulisog kadagiti nasirib a tattao nga nagbiyag iti nalinteg ken pagguwadan a panagbiyag , haan da  nga nasaksid no di ket nasulisog da a nangaramid iti nadagsen a basol ken nagbasol da iti sanggoanan  ti tattao. Daytoy ti napasamak iti tao nga awan pammati na, no awan ti Nasantuan a Espiritu ken agtallek iti bukod na nga aramid.                                                                                                                                       

       Haan kuma nga maibaga nga daytoy suro ti pammati ket suro nga mangiparet iti nalinteg a aramid  ken tulong tapno mailawlawag no kasano a maipatungpal dagitoy. Ta no awan ti pammati ken no awan ni Kristo, haan nga kaya tisirib ken kababalin ti tao nga mangipatungpal iti nalinteg nga aramid, mangawag iti Dios, maanusan ti rigat, agtulnog kadagiti bilin a pagayatan ti Dios, agbalin a managtulnog, labanan ti sulisog ti demonyo ken dadduma pay. Dagiti pagguwadan ken nalinteg nga ar-aramid ket haan nga maipatungpal no awan ti tulong ni Kristo. , a kas inbaga na diay Juan 15:5, "No awan kayo kenyak awan ti maaramidanyo."

XXI. Kulto Dagiti Sasantos

     Naisuro kadatayo a lagipen tayo dagiti sasantos tapno mapatibker ti pammati tayo babaen ti pananglagip ti grasya ti Dios a naawat da ken no kasano a binyag ti pammati isuda. Kanayunan na, agserbi a inspirasyon kadatayo dagiti pagguwadan a naaramid da a mai-annutop iti kabailan iti maysa ken maysa. Dayta ti rason nu apay nga tuladen ti madaydayaw nga Emperador dagiti pagguwadan a naaramid ni Ari David a nanggubat kadagiti Turko, ta pareho da nga nadotukan nga mangsalaknib ken mangisalakan kadagiti nasakupan da.

     Nupay kasta, awan naisurat iti Ebanghelyo nga mabalin nga agkararag wenno agpatulong tayo kadagiti sasantos. "Maymaysa lang iti dalan ti tao nga mapan ti Dios, dayta ket ni Hesu Kristo." (I Tim. 2:5). Isu ti agmaymaysa nga Mangisalakan, maymaysa a kangatuan a Padi, Maestro ken dalan a paapan ti Dios (Rom. 8:34). Isu na laeng ti maikari nga mangdenggeg kadagiti kararag tayo. Kanayunan na, maibasar iti Ebanghelyo,ti kangatuan a saad ti panagdayaw ket ti sipupuso a panagbiruk ken panagkararag kenni Hesu Kristo iti kanito nga agkasapulan tayo ti tulong, "No adda makabasol adda mangibalaet kadatayo iti Ama- ni Hesu Kristo a nalinteg." 1 Juan 2:1).

     Dagitoy ket ti dagup dagiti doktrina a maiwarwaragawag ken maisursuro kadagiti simsimbaan maipanggep dagiti sursuro ti Kristiyano, kapya ken talna ti konsensiya ken ti panagbalbaliw dagiti adda pammati na. Maiparbeng lang nga haan tayo kuma nga panggepen a agbalin ti kararua ken konsensiya tayo nga maysa a kabusor ti Dios gapu iti kamali a panangusar ti Nagan wenno Sao na. Kasta met, awan kuma sabali a kalikaguman tayo nga isuro kadagiti annak ken sumaruno nga henerasyon no saan a diay pudno a Sao ti Dios ken dagiti pudno a sursuro ti Kristiyano. Agsipud ta ti sursuro ket nalawag a nakabasar iti Nasantuan a Kasuratan ken haan nga maikaniwas wenno lumabsing iti amin a Iglesia Kristiyana uray ti Romano Katoliko (ta dagiti sursuro ket makita iti insursurat dagiti Ama ti Simbaan), dagiti kabusor tayo ket haan a mabalin nga haaqn a umanamong kadatayo kadagiti artikulo a nakasurat. Nu kasta garud, no asinuman ti haan a mang-awat, manliklik ken sumina iti Iglesia Kritiyana ket maibilang a kinapagano, naulpit ken naranggas, lumablabsing iti sursuro ti Kristiyano ken ti panngep a panagmaymaysa gapu kadagiti aramid dagitoy a haan nga nakabasar iti Bilin ti Dios wenno Nasantuan a Kasuratan. Ti panagsuspyat ken haan a panagkikinnaawatan ket maipanggep lang iti nadumaduma a tradisyon ken ab-abuso. Manipud idi, awan ti haan a naibasar ti Ebanghelyo wenno maikaniwas kadagiti pangulo nga artikulo. Ti sursuro tayo ket na-Diosan ken maka-Kristiyano, maawatan kuma dagitoy dagiti ob-obispo uray adda ti haan tayo a anamongan a tradisyun da, nupay kasta kaligakuman tayo nga agited ti palawag ken ti nangibasaran tayo nu apay a sinukatan tayo ti dadduma a tradisyon a nab-abuso.

Artikulo a Napagsupyatan, Panagtalantan Kadagiti Ab-abuso nga Nabaliwan ken Napalinteg

     Kadagiti nailanlanad, nalawag a maipakita nga awan ti suro ti simsimbaan tayo maipanggep iti ar-artikulo ti pammati a maikaniwas iti Nasantuan a Surat wenno sursuro iti Iglesia. Nupay kasta, adda ti daduma a panag-abuso nga nabaliwan ken napalinteg (dagitoy a panang-abuso ket naipat-patungpal iti napalabas a taw-tawen ken dagidiay daduma ket naipatungpal babaen ti panangusar ti kinaranggas), gapu ti taktakderan tayo, rumbeng laeng a talantanen tayo dagitoy. Babaen daytoy, naawatan ti madaydayaw nga Emperador nga haan tayo nga inaramid daytoy a kas tao a haan nga na-Diosan no saan ket kalokuwan. Ngem inaramid mi dagitoy ta indalan nakami ti Bilin ti Dios ( rumbeng laeng a madayaw nga kangatoan iti amin a tradisyun ken kultura) a baliwan ken arameden a nalinteg dagitoy.